لیزر فرکشنال یکی از پیشرفته ترین درمان های در دسترس برای جوان سازی و درمان ضایعات پوستی است که از نظر عوارض جانبی و هزینه با جراحی و سایر روش ها قابل مقایسه نیست و دارای تاییدیه FDA می باشد.
ایجاد خطوط چهره ناشی از کاهش کلاژن در پوست می باشد که با افزایش سن و میزان تماس با آفتاب در ارتباط است.
در این تکنیک، در سطح پوست لایه برداری انجام می شود و در لایه ای از داخل پوست به نام درم کلاژن سازی صورت می گیرد. نتایج ناشی از لایه برداری سطحی، شفافیت و ظاهر صاف تر پوست می باشد. نتایج کلاژن سازی به صورت جوان سازی و کاهش خطوط چهره و افزایش قدرت ارتجاعی و استحکام پوست به تدریج پس از چند جلسه لیزر درمانی مشاهده می شود. زمان مشاهده نتایج کاملا وابسته به شرایط پوست و سن افراد می باشد.
درمان با لیزر فرکشنال
درمان با لیزر فرکشنال یک درمان غیرتهاجمی است که از دستگاهی برای ارسال پرتو لیزر تقسیم شده به هزاران ناحیه درمانی میکروسکوپی استفاده میکند که بخشی از پوست را در یک زمان هدف قرار میدهند، مشابه تصویر عکاسی که پیکسل به پیکسل بهبود یا تغییر مییابد. لیزر فرکشنال شکاف بین تکنیک های لیزر فرسایشی و غیر سایشی که برای درمان پوست آسیب دیده و پیری ناشی از آفتاب استفاده می شود را پر کرده است.
در حالی که درمانهای لیزر فرکشنال عمدتاً بر روی اپیدرم (سلولهای سطحی پوست) و درمانهای غیر سایشی فقط روی کلاژن پوستی (لایه میانی پوست) کار میکنند، لیزر فرکشنال هم در لایههای اپیدرمی و هم در لایههای عمقی پوست کار میکند. اولین لیزر فرکشنال که به بازار عرضه شد، دستگاه Fraxel® [Reliant Technologies now Solta] بود که طول موج 1550 نانومتری نان آبلیتیو Ablative Non- ساطع میکند. اکنون دستگاه هایی در دسترس هستند که از فناوری فرکشنال استفاده میکنند، بر اساس لیزرهای اربیوم:YAG برای درمانهای سطحی و لیزرهای CO2 برای درمانهای عمیقتر
لیزر فرکشنال برای درمان چیست؟
- لیزر فرکشنال برای درمان موارد زیر استفاده می شود:
- خطوط و چین و چروک صورت
- ملاسما (لک ناشی از بارداری )
- آسیب ناشی از پرتو خورشید
- پیگمانتاسیون پوست مرتبط با پیری ناشی از قرار گرفتن در معرض آفتاب
- جای زخم جراحی
- و آکنه
- استرچ مارک
- اگرچه درمان لیزر فرکشنال در درمان اختلالات رنگدانهای مانند ملاسما توصیه شده است، اما خود درمان میتواند منجر به پیگمانتاسیون پس از التهاب شود.
اگرچه درمان لیزر فرکشنال در درمان اختلالات رنگدانهای مانند ملاسما توصیه شده است، اما خود درمان میتواند منجر به پیگمانتاسیون پس از التهاب شود. لیزر فرکشنال را می توان در هر قسمتی از بدن استفاده کرد، اما در مقایسه با روشهای آبلیتیو قدیمی ، به ویژه برای گردن، سینه و دستها مفید است. درمان لیزر فرکشنال نیز ممکن است برای پویکیلودرما (لک در ناحیه گردن و سینه )و استرچ مارک مفید باشد. لیزر فرکشنال را می توان در همه انواع پوست و بیماران استفاده کرد، اما تکنیک ها بسته به سن بیمار، نوع پوست، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و ناحیه مداخله در بدن متفاوت است. لیزر فرکشنال را می توان با جراحی و سایر درمان های پوستی ترکیب کرد. به عنوان متد ترکیبی و یا کامبینیشن مورد استفاده زیاد در درمان بیماری های پوستی قرار می گیرد .
درمان با لیزر فرکشنال شامل چه مواردی است؟
پزشک متخصص پوست ارزیابی/آماده سازی قبل از درمان را باید مشخص نموده و یک الگوی درمانی برای هدف قرار دادن ناحیه مداخله برای بازسازی ناحیه مورد نظر را تنظیم نماید . قبل از درمان عکس گرفته می شود . قبل از درمان شاید نیاز باشد که از کرم سفید کننده (مثلاً هیدروکینون) یا لایه برداری شیمیایی برای بیمارانی که پوست تیره تر یا مشکلات رنگدانه دارند استفاده شود (با توجه به صلاحدید پزشک متخصص پوست ). استفاده از پروفیلاکسی آسیکلوویر یا والاسیکلوویر را در برابر عفونت های هرپس سیمپلکس (زخم های سرد) در نظر گرفته می شود . بیمار باید تمام طلا – سنگ و فلزات تزیینی و آرایش را به طور کامل پاک کند. قبل از درمان صورت را باید با آب و مایع پاک کننده شستشو داد .(یعنی پوست باید کاملا تمییز باشد ) یک کرم بی حس کننده موضعی روی ناحیه درمان اعمال می شود. حدود 45 تا 60 دقیقه طول می کشد تا بی حسی اثر کامل داشته باشد. کرم بیحسکننده ابتدا شسته شده و سپس یک ژل لغزنده روی ناحیه درمان اعمال میشود که به لیزر کمک میکند تا الگوی لکهای یکنواخت MTZ را نشان دهد.
کاربرد لیزر فرکشنال :
ژل گلایدینگ به عنوان روان کننده تماسی برای هندپیس استفاده می شود که در سطح پوست می لغزد. زمان درمان به نواحی تحت درمان بستگی دارد، اما برای کل صورت حدود 30 دقیقه طول می کشد. درد مرتبط با این روش به انرژی تحویل شده به محل درمان بستگی دارد. استفاده از کرم بی حس کننده قوی همراه با لیزر فرکشنال ضروری است. یک دستگاه خنک کننده، برای کاهش ناراحتی در طول انجام پروسیجر استفاده می شود. پس از انجام لیزر در ناحیه ی مداخله ژل گلایدینگ شسته می شود. بیماران ممکن است حدود یک ساعت پس از عمل، درد و سوزشی مانند آفتاب سوختگی خفیف را تجربه کنند. تورم معمولاً حداقل است و باید در عرض 2 تا 3 روز برطرف شود. پوست به مدت 3 تا 5 روز رنگ صورتی خواهد داشت. در عرض 24 ساعت در سطح پوست اپیدرمی جدید ایجاد می شود و پوست ظاهری برنزی خواهد داشت که می تواند 3 تا 14 روز دوام بیاورد. پوسته پوسته شدن پوست نیز ممکن است رخ دهد زیرا پوست جدید جایگزین بافت مرده پوست می شود که می تواند با کرم مرطوب کننده درمان شود. لایه برداری پوست را می توان بعد از درمان با نظر پزشک متخصص پوست استفاده کرد . در طول مرحله بهبودی و تا چند ماه پس از درمان، توصیه میشود که ناحیه درمان با استفاده از کرم ضد آفتاب مرطوبکننده با SPF حداقل 50+ محافظت شود. همچنین باید از لباسهای محافظ (اگر بر روی دست و پوست بدن استفاده شده است )و کلاههای لبهدار برای محافظت از پوست صورت در برابر آفتاب استفاده کرد. بسته به سطح انرژی مورد استفاده و وضعیت پوست تحت درمان، چهار تا پنج درمان با Fraxel® مورد نیاز است. این متد دارای نتایج فوری نیست و به آهستگی پیشرونده می باشد و بهبود بهینه در یک دوره سه تا چهار ماهه قابل مشاهده است. این بازه زمانی و رژیم درمانی امکان التیام کامل و جایگزینی بافت آسیب دیده با کلاژن و الاستین جدید و رشد سلول های سالم و زنده را فراهم می کند. لیزرهای لایه بردار فرکشنال Ablative تهاجمی تر از دستگاه های غیر آبلیتیو Ablative Non- هستند، بنابراین بهبودی در ناحیه ی مداخله کمی بیشتر طول می کشد.
لیزر فرکشنال چگونه کار می کند؟
برای درک نحوه عملکرد لیزر فرکشنال، درک اولیه ساختار پوست مورد نیاز است. به طور خلاصه، پوست از 3 لایه تشکیل شده است، اپیدرم (بالایی ترین لایه)، درم (لایه میانی) و زیر پوست (لایه چربی).
اپیدرم حاوی سلول های تولید کننده رنگدانه به نام ملانوسیت است که مسئول رنگ آمیزی پوست هستند. درم از الیاف کلاژن و الاستین تشکیل شده است که استحکام، سختی، کشسانی و انعطاف پذیری پوست را فراهم می کند. با افزایش سن بدن، ظاهر و ویژگی های پوست تغییر می کند . در لایه ی اپیدرم بدلیل نازکتر شدن پوست لکها بیشتر نمایان میشوند و کلاژن در درم به تدریج از بین میرود که به تشکیل خطوط صورت، افتادگی پوست و چین و چروک کمک میکند. لیزر فرکشنال با هدف قرار دادن اپیدرم و درم عمل میکند. این متد درمانی با ارسال یک پرتو لیزر با هزاران سطح بندی ریز اما عمیق درمان پوست را انجام می دهد. به این مناطق درمان میکروترمال (MTZ) می گویند. در داخل هر MTZ سلول های رنگدانه اپیدرمی قدیمی دفع می شوند و نفوذ کلاژن در درم باعث واکنشی می شود که منجر به بازسازی کلاژن و تشکیل کلاژن جدید می شود.(تحریک تولید کلاژن جدید ) با استفاده از مناطق درمان میکروترمال MTZ، لیزر به شدت در داخل منطقه مورد هدف قرار میگیرد و درمان را در ناحیه انجام می دهد .در حالی که بافت سالم اطراف دست نخورده و بدون تأثیر باقی میماند و به بهبود زخم کمک میکند. این درمان فرکشنال منجر به روند بهبودی سریعتر از زمانی میشود که تمام بافتهای ناحیه درمان در معرض لیزر قرار گیرند.
عوارض لیزر فرکشنال چیست؟
به نظر می رسد که درمان لیزر فرکشنال توسط اکثر بیماران به خوبی تحمل می شود. اصلاح یا استفاده از مواد آرایشی با پایه ی مینرال می توانند بلافاصله پس از درمان انجام شود. در بیشتر موارد، بیماران بسته به شرایط پوستی و درمان خود میتوانند مستقیماً پس از درمان یا روز بعد به محل کار خود بازگردند. برخی از عوارض جانبی و عوارضی که ممکن است پس از درمانهای لیزر فرکشنال تهاجمی یا سایشی، به ویژه در پوست گردن رخ دهد، عبارتند از:
- پوسته پوسته شدن بیش از حد (پوسته پوسته شدن، لایه برداری) و مقداری پوسته پوسته شدن تورم تا یک هفته پس از درمان – با استفاده از کیسه یخ در فواصل 10 دقیقه ای در 24 ساعت اول می توان به این کار کمک کرد.
- پیگمانتاسیون پس از التهاب – بیشتر در بیماران با سابقه ملاسما یا هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب (در بیمارانی با انواع پوست تیره تر شایع تر است) رخ می دهد.
- فوران های آکنه شکل،
- هرپس سیمپلکس،
- عفونت های باکتریایی و کاندیدا درماتیت تماسی
مراقبت از پوست قبل از لیزر: CO2
مهم است که از برنزه شدن یا قرار گرفتن در معرض شدید آفتاب خودداری کنید.
به مدت 4 هفته قبل از درمان، هر روز از یک ضد آفتاب با طیف وسیع استفاده کنید.
حداقل 3 روز قبل از درمان از داروهایی که باعث حساسیت به نور خورشید می شوند (مانند داکسی سایکلین یا مینوسایکلین) استفاده نکنید.
اگر سابقه تبخال (مانند تبخال دهان یا ناحیه تناسلی) یا زونا در ناحیه تحت درمان خود دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
پزشک متخصص پوست شما ممکن است از شما بخواهد که داروهای ضد ویروسی (مانند والاسیکلوویر یا آسیکلوویر) را طبق دستور شروع کنید. این معمولاً 2 روز قبل از درمان است و 3 روز پس از درمان ادامه می یابد.
مراقبت از پوست بعد از لیز CO2
پس از درمان لیزر CO2، معمولاً حدود 1 تا 2 هفته طول می کشد تا پوست شما بهبود یابد. در این مدت پوست شما بسیار حساس خواهد بود. برای کمک به بهبود پوست و جلوگیری از عفونت، دستورالعمل های زیر را بایٕد انجام داد .
پس از اتمام درمان لیزر CO2، تکنسین پزشک به شما یک کیسه یخ می دهد تا ناحیه تحت درمان را بپوشاند. کیسه یخ را به مدت 15 دقیقه روی ناحیه تحت درمان نگه دارید. این به کاهش تورم کمک می کند و شما را آرام تر می کند. قبل از خروج از کلینیک، تکنسین پزشک متخصص ناحیه تحت درمان را با یک کرم ضد باکتری مانند موپیروسین (Bactroban®) و بانداژ می پوشاند.
برای 2 تا 3 روز اول پس از درمان:
یک کیسه یخ پیچیده شده در یک پارچه نرم روی ناحیه تحت درمان قرار دهید. کیسه یخ را به مدت 15 تا 20 دقیقه روی ناحیه تحت درمان نگه دارید. کیسه یخ را هر چند ساعت یکبار یا 1 تا 5 بار در روز روی ناحیه تحت درمان قرار دهید. پس از 2 تا 3 روز اول، در صورت نیاز از کیسه یخ استفاده کنید.
نتایج لیزر فرکشنال
جوانسازی، رفع چین و چروک، افزایش قوام واستحکام پوست برطرف کردن لک های قهوه ای ناشی از سن ولک های ناشی از آفتاب و بارداری
از بین بردن اسکار ناشی از آکنه، جراحی ها و سوختگی ها
کاهش سایز منافذ باز پوست کمتر شدن آثار ترک های پوستی ناشی از بارداری و چاقی