نظر پزشکان در مورد ریزش مو و کرونا
پزشکان می گویند که آنها نیز بیماران زیادی با مشکل ریزش مو دارند، پدیده ای که به اعتقاد آنها در واقع به بیماری همه گیر ویروس کرونا، چه در افراد مبتلا به ویروس و چه در افرادی که هرگز بیمار نشده اند، مربوط است. در مواقع عادی، برخی از افراد پس از یک تجربه استرس زا از قبیل بیماری، جراحی بزرگ یا ضربه عاطفی، دچار ریزش مو به مقدار قابل توجهی می شوند.
پزشکان متخصص پوست و مو می گویند حتی بسیاری از بیمارانی که از Covid-19 بهبود می یابند؛ دچار ریزش مو می شوندنه از طریق ویروس کرونا بلکه از استرس فیزیولوژیکی مبارزه با آن! به همین دلیل بسیاری از افرادی که هرگز به این ویروس مبتلا نشده اند نیز به دلیل استرس عاطفی ناشی از از دست دادن شغل، فشار مالی، مرگ اعضای خانواده یا سایر تحولات مخرب ناشی از شیوع ویروس کرونا، دچار ریزش مو می شوند.
طبق گفته یکی از استادیاران دانشکده پزشکی دانشگاه ایندیانا، در یک نظرسنجی ماه ژوئیه در مورد علائم پس از Covid در میان 1567 عضو از یک گروه مبتلا به کرونا، 423 نفر ریزش مو غیر معمول را گزارش داده اند. دکتر اما گوتمن-یاسکی، رئیس ورودی گروه پوست در دانشکده پزشکی Mount Sinai Icahn ، بیان کرد که بسیاری از کادر خط مقدم درمان از جمله کارمندان بیمارستان او، بیشترین میزان ریزش مو را داشته اند.
برخی از افرادی که در دوران پاندمی به ریزش موی شدید مبتلا شدند، کرونا داشتند، اما نه همه آن ها. این ریزش مو نتیجه استرس ناشی از این شرایط است. این افراد جدا از خانواده های خود زندگی می کردند و ساعت ها مشغول کار بودند.
دکتر اما گوتمن-یاسکی
انواع ریزش مو ناشی از کرونا
به گفته بهترین متخصص پوست در تهران، دو نوع ریزش مو وجود دارد که به نظر می رسد بعد از ابتلا به بیماری کرونا یا قرار گرفتن در شرایط استرس زای آن ایجاد می کند: ریزش موی تلوژن افلوویوم و آلوپسی. در ادامه هر دوی این موارد را معرفی و بررسی کرده ایم:
1- ریزش موی تلوژن افلوویوم
در ریزش مو از نوع تلوژن افلوویوم، مردم معمولاً بیش از 50 تا 100 تار مو به طور روزانه از دست می دهند، که غالبا چند ماه پس از یک تجربه استرس زا شروع می شود. دکتر سارا هوگان متخصص پوست در دانشگاه کالیفرنیا که روزانه بیش از هفت بیمار با این مشکل را معاینه می کند گفت: “بروز این نوع از ریزش مو بعد از کرونا اساساً مربوط به تغییر شرایط و یا تغییر سیستم رشد مو است.” به گفته وی، یکی از بیمارانش در دوران کرونا به حدی دچار ریزش مو شده بود که ترجیح داد از کلاه گیس به صورت موقت استفاده کند.
در چرخه موهای سالم، تعداد بیشتری از موها در مرحله رشد قرار دارند، درصد کمی در مرحله استراحت و حدود 10 درصد از موها نیز در مرحله ریزش یا تلوژن هستند اما در ریزش موی تلوژن افلوویوم (telogen effluvium)، افراد ریزش موی بیشتر و رشد موی کمتری دارند و حتی ممکن است تا 50 درصد موها دچار ریزش شوند و فقط 40 درصد از آن ها در مرحله رشد، باقی بمانند.
این پدیده که برخی از زنان به عنوان ریزش مو بعد از بارداری نیز آن را تجربه می کنند، به طور معمول حدود شش ماه طول می کشد اما اگر شرایط استرس زا ادامه یابد یا مجددا رخ دهد، برخی از افراد دچار نوعی بیماری مزمن ریزش مو می شوند. بهترین راه برای کمک به این افراد در بازیابی زیبایی خود، انجام کاشت مو است.
2- آلوپسی
دکتر محمد جعفرانی روانپزشک و متخصص پوست در دانشگاه میشیگان گفت: نوع دیگری از ریزش مو که اکنون در حال افزایش است، آلوپسی آره آتا است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کند و معمولاً با ریزش موی سکه ای روی پوست سر یا ریش شروع می شود. این نوع از ریزش مو با استرس روانی همراه است یا باعث تشدید آن می شود.
گرچه همه بیماران Covid-19 به این بیماری مبتلا نمی شوند، اما افرادی که مستعد ریزش مو هستند، در آلوپسی، دچار ریزش مو در ناحیه ابروها و مژه ها نیز می شوند. این شرایط احتمالا به این دلیل است که التهابی که برخی از بیماران کووید تجربه می کنند، باعث افزایش مولکول های ایمنی مرتبط با شرایطی مانند آلوپسی می گردد.
به گفته متخصصان، این وضعیت ممکن است به دلیل افزایش سطح کورتیزول (یک هورمون مرتبط با استرس) یا اثرات آن با خونرسانی بدن مرتبط باشد. در صورتی که شدت بیماری آلوپسی آره آتا افزایش یابد و نتوان به درستی آن را کنترل کرد، فرد مجبور به انجام روش های درمانی همچون اقداماتی خواهد شد که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته اند.
ریزش مو در بین کسانی که اثرات طولانی مدت کرونا را دارند
افراد زیادی در سراسر جهان پس از ابتلا به بیماری کرونا اکنون ریزش مو را تجربه می کنند. در شبکه های اجتماعی افراد بسیاری پست های زیادی در رابطه با ریزش مو در میان افرادی وجود دارد که از COVID-19 بهبود یافته اند و ماه ها بعد هنوز اثرات طولانی مدت ناشی از کرونا را در بدن خود دارند.
در یک نظرسنجی بیش از یک سوم از 1700 پاسخدهنده نظرسنجی می گویند که پس از تحمل COVID-19 دچار ریزش مو شده اند. دکتر دندی انگلمن، متخصص جراحی پوست و زیبایی در منهتن می گوید که حدود 6 هفته پس از اجرای دستورات اولیه قرنطینه در نیویورک در اواسط مارس، شاهد افزایش بیماران مبتلا به ریزش مو بوده است.
انگلمن میگوید: « افرادی که بعد از همه گیری بیماری کرونا به دلیل ریزش مو به او مراجعه کرده اند حداقل ۲۵ درصد افزایش داشته اند، البته این آمار بیشتر شامل کسانی بوده که از قبل اختلالات مو داشته اند. اما این ریزش مو هنوز در سایت های اصلی پزشکی به عنوان یکی از علائم ناشی از ابتلا به کرونا ثبت نشده است، اما بیماران زیادی این علامت را پس از بهبودی کرونا داشته اند.
چطور بفهمیم ریزش موهایمان در اثر کروناست؟
ریزش موی ناشی از استرس معمولاً از طریق فرآیند حذف سایر علل بالقوه ریزش مو تشخیص داده می شود. پزشکان ممکن است برای رد کردن مشکل تیروئید یا کمبود مواد مغذی (که هر دوی این عوامل می توانند باعث ریزش مو شوند)، انجام آزمایش خون را برای بیمار تجویز کنند. همچنین ممکن است اتفاقاتی را که در چند ماه گذشته در زندگی فرد رخ داده را بررسی کنند تا رویداد استرس زایی (مانند بستری شدن در بیمارستان به دلیل کرونا) که موجب این ریزش مو شده است را مشخص کنند.
مقابله با ریزش مو بعد از کرونا
افراد معمولاً به طور طبیعی روزانه 100 تار موی خود را از دست می دهند. تلوژن افلوویوم می تواند باعث شود حدود 300 رشته در روز به مدت 6 ماه از بین بروند، تجربه ای که می تواند باعث ناراحتی و اضطراب زیادی شود. ریزش مو به طور فوق العاده ای احساسات فرد را درگیر می کند. مردم بیش از هر بیماری دیگری که ما در کلینیک جردن درمان می کنیم، حتی بیشتر از سرطان پوست، برای ریزش مو اشک می ریزند.
خبر خوب این است که نوع تلوژن افلوویوم ریزش موها بعد از کرونا موقتی است و موها در نهایت مجدداً رشد خواهند کرد. با این حال، ممکن است مدتی طول بکشد تا موهای فرد به پُری و بلندی اولیه خود برسند. روند رشد موها به آرامی انجام می شود، بنابراین ممکن است لزوماً در چند ماه اول پس از برطرف شدن تلوژن افلوویوم، رشد مجدد زیادی نداشته باشید. روند جایگزینی موهای از دست رفته سریع نیست و جدول زمانی 6 ماه تا یک ساله دارد.
در حالی که افراد مبتلا به تلوژن افلوویوم ممکن است وسوسه شوند که مکمل های رشد مجدد مو و محصولاتی را که در قفسههای داروخانه می بینند امتحان کنند، دکتر نیلفروش زاده هشدار می دهد که مصرف این داروها و مکمل ها احتمالاً به نتایجی که به دنبال آن هستند منجر نخواهند شد و روند جایگزینی لزوما طی دوره ی مخصوص خود انجام می شود. بهتر است که اگر ریزش موی شدیدی را بعد از کرونا تجربه می کنید، حتما اولین قدمتان برای درمان، مراجعه به متخصص پوست باشد.
درمان ریزش موی شدید بعد از کرونا
اصلی ترین روش های درمان ریزش مو بعد از کرونا عبارتند از مصرف داروهای تقویتی، داروهای درمانی ریزش مو، مزوتراپی، تزریق پی آر پی و در نهایت که هیچ امیدی به رشد دوباره موها باقی نماند، کاشت مو. توصیه ی ما نیز به شما این است که به جای استفاده از داروها و مکمل هایی که اکثراً حاصل سودجویی های بی رحمانه ی برخی از شرکت های دارویی است که می خواهند از استیصال و درماندگی شما به نفع خود استفاده کنند، سعی در ایجاد تغییر در سبک زندگی خود داشته باشید و از یک رژیم غذایی سالم و غنی از مواد مغذی پیروی کنید.
همچنین یافتن راههایی برای مدیریت استرس میتواند در شروع رشد مجدد موها بسیار مفید باشد، ترک سیگار نیز می تواند کمک زیادی به حل شدن مشکل ریزش موی شما بکند. درک چشم انداز تلوژن افلوویوم و این واقعیت که موهای شما دوباره رشد خواهند کرد نیز امری بسیار مهم است. استرس ناشی از ریزش مو در واقع خود می تواند به مشکلی مضاعف تبدیل شود. مهمترین چیز این است که به بیماران اطمینان داده شود که این وضعیت موقتی بوده و همه چیز طی یک روال طبیعی دوباره بهتر میشود و آنها کچل نمیشوند.
سوالات متداول درباره ریزش موها پس از کرونا
مشخص است که این نوع از ریزش مو چند ماه پس از تجربه ی یک رویداد استرس زا مانند ناراحتی عاطفی، یک عمل جراحی جدی و یا تب بالا رخ می دهد. در حالی که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری کرونا (CDC) ریزش مو را در فهرست علائم COVID-19 قرار نمی دهد، پزشکان می گویند شواهد قانع کننده ای وجود دارد که نشان می دهد این ریزش مو می تواند یکی از اثرات طولانی مدت ابتلا به بیماری کرونا باشد.
هنوز هیچ مدرکی مبنی بر اینکه خود ویروس کرونا مستقیماً باعث ریزش مو شود وجود ندارد. اما پزشکان بر این باورند که استرس و فشارهای روحی ناشی از ابتلا به COVID-19 میتواند منجر به یک وضعیت ریزش موی برگشتپذیر به نام تلوژن افلوویوم شود.
این نوع ریزش مو پس از یک رویداد استرس زا مانند پریشانی عاطفی، فشار روحی و عصبی، عمل جراحی بزرگ و یا تب بالا امری شناخته شده است. این استرس بیشتر موهای فرد را به مرحله ی تلوژن یا مرحله ی استراحت چرخه ی رشد مو منتقل می کند که در نهایت منجر به ریزش مو می شود.
زمانی که شوک یا ضربه ی روحی به بدن یا سیستم عصبی فرد وارد می شود، بدن وارد حالت قفل شده می شود و فقط بر روی عملکردهای ضروری تمرکز می کند. از آنجا که رشد مو به اندازه ی سایر عملکردهای بدن ضروری نیست، بنابراین در نهایت فرد با ریزش مو مواجه می شود.
همان طور که در متن مقاله به آن اشاره شده است، میزان و شدت ریزش مو بعد از ابتلا به بیماری کرونا می تواند آن قدر شدید باشد که فرد را به فکر در پیش گرفتن راهکارهای درمانی بیندازد. البته خود درمانی همیشه کاری اشتباه است و برای رسیدن به نتیجه ای ماندگار در زمینه درمان ریزش مو باید به یک متخصص پوست و موی خوب و با تجربه در این زمینه مراجعه کرد.
اصلی ترین روش های درمان ریزش مو بعد از کرونا عبارتند از مصرف داروهای تقویتی، داروهای درمانی ریزش مو، مزوتراپی، تزریق پی آر پی و در نهایت که هیچ امیدی به رشد دوباره موها باقی نماند، کاشت مو.
تغییر سبک زندگی (بهبود تغذیه و داشتن رژیم غذایی متناسب، ترک سیگار، ترک مشروبات الکلی، عدم استفاده از شامپوهای تایید نشده و …) همگی می توانند نقش کلیدی ای در روند کنترل ریزش مو ایفا کنند.