بلفاروپتوز یکی از شایع ترین اختلالات پلک است که افراد از آن رنج می برند. افتادگی پلک فوقانی هم در موارد دو طرفه و هم یک طرفه باعث عدم تقارن در زیبایی چشمان و صورت می شود و همچنین منجر به ظاهر “خواب آلود” بیماران می شود. افتادگی پوست پلک ها با افزایش سن اتفاق می افتد. با افزایش سن، پوست به تدریج خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد. فقدان خاصیت ارتجاعی- الاستیسیته و کاهش میزان تولید کلاژن باعث افتادگی پلک ها (پتوز) و تجمع پوست اضافی در پلک های فوقانی می شود. این وضعیت می تواند اثرات جدی بر سلامت و آرامش روانی بیماران داشته باشد که شامل کاهش اعتماد به نفس و افزایش اضطراب می شود. عامل افزایش سن به عنوان مهمترین عامل در ایجاد افتادگی پلک فوقانی در بلفاروپتوز اکتسابی است.
چرا افراد دچار افتادگی پلک می شوند؟
دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است پلک افتادگی داشته باشد. برخی از نوزادان با پتوز در یک یا هر دو پلک متولد می شوند. این کودکان باید یک معاینه کامل پلک انجام دهند. اگر ماهیچهها یا رباطهایی که معمولاً پلک را بالا میبرند در اثر آسیب یا بیماری ضعیف شوند، پتوز میتواند در مراحل بعدی زندگی رخ دهد. گاهی اوقات افتادگی در نتیجه آسیب به اعصابی است که ماهیچه های پلک را کنترل می کنند. بیشتر پتوز فقط با افزایش سن اتفاق می افتد. با افزایش سن، پوست و ماهیچه های پلک ها عملکرد خود را از دست می دهند و ضعیف می شوند. گاهی اوقات، جراحی قبلی چشم این عارضه را سرعت می بخشد، زیرا ابزارهایی که برای باز نگه داشتن چشم در حین جراحی استفاده می شوند، می توانند پلک را کشیده نمایند و سبب کاهش عملکرد عضله چشم شوند.
افتادگی پلک چگونه درمان می شود؟
درمان معمولاً به عملکرد ماهیچه های پلک بستگی دارد. اگر پتوز بینایی را تحت تأثیر قرار ندهد و بیمار به ظاهر اهمیتی ندهد، ممکن است پزشک اصلاً درمان را توصیه نکند. اگر پتوز باعث ایجاد مشکل در بینایی، ظاهر و یا هر دو شود، ممکن است نیاز به درمان باشد. نوع درمان بستگی به این دارد که پتوز ناشی از بیماری باشد یا پیری. درمان پتوز ناشی از افزایش سن معمولاً شامل متد های جراحی و در برخی موارد غیر جراحی است.
امروزه متد های درمانی زیادی جهت درمان لیفت ابرو و بلفاروی پلک فوقانی چشم وجود دارد که شامل فرآیند درمانی تاپیکال (موضعی) که شامل کرم ها – لوسیون ها و درمان هایی بر پایه ی لیزر که درمانهای کم تهاجمی می باشد و در برخی موارد چندین درمان به طور موازی و ترکیبی استفاده می شوند . اگر چه این درمانها موفق آمیز و تا حدی موثر بوده اند اما درمان های ماندگار نیستند و ممکن است نیاز به تکرار درمان در فواصل زمانی معین باشد.
در حین جراحی پتوز یا بلفاروپلاستی پلک فوقانی چه اتفاقی می افتد؟
یکی از متداول ترین پروسیجر ها عمل تهاجمی بلفاروپلاستی پلک فوقانی چشم و لیفت ابرو با استفاده از کشیدگی پوست به صورت بخیه در ناحیه ی شقیقه و یا استفاده از نخ لیفت می باشد. عمل جراحی بلفارو فوقانی چشم که اصولا در کلینیک های تخصصی چشم – جراحی پلاستیک و پوست امکان پذیر می باشد با بیحسی تزریقی انجام میپذیرد . این متد درمانی با برشی از داخل پلک بالا صورت می گیرد با برداشت بافت چربی – تجمع آب میان بافتی و لیفت پلک بالا از بخیه در ناحیه ی مداخله استفاده می شود . پلک بیمار پانسمان می شود و بیمار باید چند روز استراحت کامل داشته باشد و دوران نقاهت را طی نماید و بعد از آن به فعالیت های روزانه بازگردد . همچنین در متد لیفت ابرو به روش تهاجمی از طریق جراحی پلاستیک که پوست ناحیه شقیقه کشیده می شود و در آن ناحیه بخیه استفاده می شود و روش دیگر استفاده از نخ لیفت می باشد که در ناحیه شقیقه استفاده می گردد.
جراحی پتوز تحت بی حسی موضعی همراه با آرامبخش انجام می شود (بیمار بیدار است اما عمل را احساس نمی کند . جراحی برای ترمیم افتادگی پلک شامل موارد زیر است: جراح سوراخی در پوست پلک فوقانی ایجاد می کند. این به جراح اجازه می دهد تا عضله کوچکی را که پلک را بالا می برد، پیدا کند. متخصصین پوست – متخصصین چشم و جراحان پلاستیک از جمله متخصصینی هستند که می توانند عمل بلفاروپلاستی در کلینیک با رعایت شرایط آسپتیک انجام دهند . پزشک متخصص برای سفت شدن این عضله و بالا بردن پلک از بخیه استفاده می نماید . سپس برش روی پوست پلک با بخیه های بیشتری بسته می شود. جراح و یا متخصص پوست می تواند کل جراحی را از زیر پلک انجام دهد. در این حالت پلک برگشته و عضله از زیر سفت می شود. برای این روش نیازی به برش پوست نیست. پس از جراحی، پزشک متخصص نحوه مراقبت از چشم را توضیح می دهد. این مهم است که بیمار پس از جراحی دوباره نزد پزشک مراجعه کند تا بتوان نتایج را بررسی کرد . گاهی اوقات ممکن است پلک همچنان کمی افتادگی داشته باشد یا ممکن است پلک تا آخر بسته نشود. اگر پزشک متوجه این موضوع شود، ممکن است درمان اضافی توصیه شود. اما معمولاً پلک بلافاصله پس از عمل در وضعیت بهتری قرار می گیرد.
جراحی پلاستیک شقیقه در جهت رفع افتادگی ابرو و پلک فوقانی
در این متد ابتدا پزشک متخصص فاصله چشم تا ابرو – فاصله ابرو تا پیشانی – فاصله بین دو ابرو و میزان افتادگی پلک و ابرو را اندازه گیری و ارزیابی می نماید. بیمار در ناحیه ی مداخله بی حسی تزریقی دریافت می نماید و تا انتهای عمل بیمار دارای بی حسی در ناحیه مداخله می باشد و در خیلی موارد قبل از بی حسی تزریقی به بیمار آرام بخش داده می شود و سپس بی حسی تزریق می گردد .و سپس از ناحیه ی پشت خط رویش مو سوراخ کوچکی باز می نماید و با کشیدگی ناحیه ی عضله تمپورال کشیدگی و لیفت درناحیه ی پلک فوقانی – ابرو و به دنبال آن کشیدگی در کل پیشانی ایجاد می گردد . در این متد میزان کشیدگی و در نهایت بالا رفتن انتهای ابرو باید با ارزیابی درست تعیین شود در بعضی مواقع کشیدگی به حدی می باشد که عضله عملکرد خود را از دست داده و در چهره فرد به جای اثر مثبت و زیبایی اثر منفی گذاشته و سبب باز ماندن پلک در برخی موارد می شود . بخیه زدن به شیوه نادرست – باز کردن لایه ی پوستی به اندازه زیاد و عدم تعیین میزان کشش در عضله از عوارض این عمل می باشد به علت آ نکه در این منطقه بخیه زده می شود در نتیجه باید با دقت عمل انجام شود که به شکل نامحسوس در بین مو ها باشد زیرا در ناحیه ی ایجاد بخیه ممکن است اسکار ایجاد گردد و موهای ناحیه مورد نظر رویش مجدد نداشته باشند .
دوره نقاهت در این متد درمانی بین ۱۰ روز تا ۱۴ روز می باشد که از فرد به فرد متفاوت می باشد .
استفاده از نخ لیفت در ناحیه ی شقیقه و دو طرف پیشانی جهت لیفت ابرو – پلک فوقانی و لیفت پیشانی :
این متد که به صورت نیمه تهاجمی می باشد با استفاده ازنوع خاصی از نخ لیفت امکان پذیر می باشد .
یک بی حس کننده موضعی برای جلوگیری از درد یا ناراحتی در طول درمان استفاده می شود. نخهای PDO با کانول یا سوزنهای نوک تیز یا بلانت به لایههای پوست اطراف ابرو وارد میشوند. هنگامی که نخ ها وارد لایه های پوستی می شوند و محکم می شوند، نخ ها کشیده می شوند که منجر به لیفت موفق ابرو و سفت شدن پوست می شود. پس از اتمام عمل، سوزنها یا کانولا برداشته شده و نخهای اضافی قطع میشوند. رشتههای PDO، از آنجایی که از کلاژن ساخته شدهاند، به مرور زمان حل میشوند، (معمولاً ظرف مدت ۶ ماه.) با این حال، اثر درمان ممکن است برای مدت زمان طولانیتری بر اساس سن بیمار، وضعیت پوست، و مهارت متخصص پوست باقی بماند. یک متخصص پوست ماهر باید بتواند این درمان غیرجراحی را بدون هیچ گونه ناراحتی یا عارضه شدید انجام دهد. روش های غیرجراحی لیفت ابرو باید توسط متخصصین پوست معتبر که در این درمان مهارت دارند انجام شود. این بسیار مهم است زیرا اگر سوزن ها یا نخ ها در لایه اشتباه در پوست وارد شوند، می توانند باعث فرورفتگی پوست، بی نظمی خطوط، عفونت و قرمزی شوند. خطر دیگر این است که تکنیک نامناسب نه تنها می تواند منجر به تورم و برآمدگی شود، بلکه می تواند منجر به عوارض جانبی جدی تری مانند آسیب مجرای پاروتید، عروق صورت و اعصاب شود.
نخ های PDO یک نخ جراحی قابل جذب سنتتیک است که از پلی دیوکسانون (PDO) تشکیل شده است – یک پلیمر مصنوعی بی رنگ، ضد حساسیت و زیست سازگار که 100٪ قابل جذب است ( قابل تجزیه توسط سیستم طبیعی بدن ). رشته های پلی دیوکسانون طی 6 تا 10 ماه جذب بدن می شود. نخ پلی دیوکسانون و تمام انواع نخ های دیگر معمولاً دارای طول ها، شکل ها و ضخامت های مختلفی هستند. این نخ ها زوائدی دارند مانند چرخ دنده که بتوانند در لایه ی مورد نظر در زیر پوست متصل شده و چرخدندههای این نخ ها نیز در جهات مختلف مانند چند جهتی، دو طرفه یا مارپیچی برای نواحی مختلف قرار میگیرند. همچنین نخ هایی بدون دندانه وجود دارد که به ایجاد اثرات حجم دهنده و کاهش خطوط و چین های صورت کمک می کند. آنها فیبروبلاست ها را برای افزایش تحریک تولید کلاژن در یک منطقه هدف تحریک می کنند و ثابت شده است که بسیار ایمن هستند.
فناوری مادون قرمز یکی از متدهای نوین بدون عمل جراحی
انرژی حاصل از مادون قرمز ۱۴۷۰ – اندولیفت یکی از متدهای نوین بدون عمل جراحی:
روشهای غیرتهاجمی سفت کردن پوست، فناوری مادون قرمز می باشد که با استفاده از فیبری نازک وارد پوست در ناحیه ی درم می گردد اسم این متد درمانی که اندولیزر می باشد و با دستگاه اندولیفت با لیزر مادون قرمز با طول موج ۱۴۷۰ نانومتر انجام می گردد سبب می شود که پرتو لیزر در داخل پوست به سلول ها به ویژه سلول های چربی تابیده می شود و این سلول ها را به عنوان تارگت انتخاب کرده و سبب لیز شدگی و انحدام انها ب توسط سیستم طبیعی بدن باشد . سلول های چربی از این نقطه نظر که در نواحی از صورت مانند ناحیه ی فک – غبغب – گونه و پلک فوقانی و پلک تحتانی سبب افتادگی پوست می شوند هنگامی که با این متد درمانی (اندولیزر – اندولیفت ) حذف می شوند سبب رفع افتادگی در این نواحی شده و همچنین سبب کلاژن سازی در ناحیه ی عمقی پوست می گردد . این روش با انتقال انرژی مادون قرمز از طریق فیبر برای ایجاد گرما در درم و شروع بازسازی و تحریک تولید کلاژن عمل می کند.
درمان غیرجراحی – همچنین به عنوان بلفاروپلاستی غیر جراحی شناخته می شود – نیز در حال افزایش است. این متد های لیفت غیرجراحی ممکن است به صورت تزریقی مانند بوتاکس و فیلرهای پوستی انجام شوند که به ایجاد ظاهر لیفت پوست بدون هیچ جراحی کمک می کند. به عنوان مثال فردی در ناحیه ی انتهای پلک فوقانی و ابرو دارای ظاهری افتاده و رو به پایین است برای این افراد بوتاکس گزینه مناسبی می تواند باشد زیرا تزریق بوتاکس در نواحی تعریف شده پلک فوقانی – پیشانی و ابرو تاثیر بسزایی در لیفت و کشیدگی پلک فوقانی و انتهای ابرو دارد . همانطور که می دانیم بوتاکس یکی از متدوال ترین روش های زیبایی و درعین حال بسیار مهم است که توسط پزشک متخصص پوست انجام شود تا عارضه مانند پتوز ایجاد ننماید. (البته زمانی بوتاکس مناسب می باشد که افتادگی در اثر سنگینی بافت چربی پلک فوقانی و یا پوست اضافه نباشد یا به عبارتی پلک فرد پیله ای نباشد ). این متد درمانی ماندگار نبوده و نیاز است که هر چند وقت یکبار با توجه به صلاحدید پزشک متخصص مربوطه تمدید گردد .
متد های ترکیبی تزریق بوتاکس به همراه تزریق فیلر در ناحیه لیفت می تواند در کاهش میزان افتادگی پلک فوقانی تاثیر بسزایی داشته باشد . متد های ترکیبی دیگری نیز هستند که با استفاده از لیزر ها خاصی صورت میپذیرد. لیزر CO2 فرکشنال مطمئناً تاثیر بسزایی در رفع افتادگی پلک ها بدون عمل جراحی خواهد داشت . این متد درمانی بر پایه ی لیزر بوده و در رفع افتادگی و کشیدگی پلک فوقانی موثر می باشد تعداد جلسات درمانی با این متد درمانی با نظر پزشک متخصص پوست انجام میپذیرد. پس از انجام این متد نیاز است که مراقب هایی انجام گردد. برای انجام این متد از بی حسی تاپیکال یا موضعی که شامل پماد های بی حسی می باشد استفاده می گردد و بیمار در طول انجام پروسیجر دردی را احساس نمی نماید .
زمانی که افتادگی پلک فوقانی و به دنبال آن افتادگی انتهای ابرو در اثر افزایش بافت پوستی و بافت چربی هدف درمان است و گزینه درمانی مانند بوتاکس و یا لیزرهای فرکشنال پاسخگوی رضایت بیمار نباشند در این حالت برای بیماران متد درمانی نوین پروفسور نیلفروشزاده بر پایه ی لیزر دایود انجام می شود در این متد درمانی ناحیه ی پلک فوقانی بی حسی موضعی داده می شود و یک فیبر نازک در حد تار موی سر در ناحیه ی هدف وارد می شود و در داخل پوست در قسمتی که بافت چربی و افتادگی پوست وجود دارد پالس هایی از لیزر دایود تابانده می شود این متد درمانی دایود لیزر برخلاف سایر لیزر ها که از سطح پوست انجام می شوند در عمق پوست وارد می شود و همین امر سبب می شود که پرتو لیزر به طور مستفیم سلول های چربی و آب میان بافتی را هدف قرار داده و به عبارتی آن ها را لیز کرده و همچنین با تحریک تولید کلاژن و الاستین در ناحیه ی مداخله سبب لیفت در پلک فوقانی و انتهای ابرو گردد
این متد درمانی که برای اولین بار در دنیا توسط پروفسور نیلفروش زاده و تیم تحقیقاتی ایشان در کلینیک فوق تخصصی جردن و مرکز تحقیقات پوست و سلول های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گردید. این متد درمانی در رفع افتادگی پلک فوقانی و لیفت انتهای ابرو تاثیر گذار و موثر بوده است. نتایج اثر بخش این متد درمانی برای اولین بار در دنیا در یکی از ژورنال معتبر بین المللی انگلیسی ( JCD )به چاپ رسیده است و همچنین در پایگاه های علمی معتبر بین المللی نمایه گردیده است که مورد توجه متخصصین پوست – پزشکان و محققیین فعال در حوزه پوست قرار گرفته است و به این متد درمانی رفرانس داده اند .