امروزه توانایی منحصر به فرد سلولهای بنیادی از مباحث ارزشمند علوم درمانی در كشور و یكی از مهمترین بخشهای پژوهشهای زیست پزشكی میباشد كه در دو دهه گذشته پیشرفتهای چشمگیری در این زمینه شده و تحقیقات دراین زمینه روز به روز در حال گسترش است و نوید این را میدهد كه بسیاری از بیماریها با بهره گیری از سلولهای بنیادی درمان شوند.
در حال حاضر كاربرد سلولهای بنیادی در بیماریهای زیادی مطرح شده و كشور ما نیز در این زمینه پیشگام است. همه كشورها از جمله محققان كشور ما در تلاش هستند تا به جدیدترین یافته ها در خصوص علم سلولهای بنیادی دست یابند تا بدون استفاده از دارو درمانی درمان بیماران را به این سمت هدایت كنند. در مجموع پژوهشگران ایرانی در تولید %20/4از كل تولیدات علمی با پژوهشگران سایر كشورها مشاركت داشته اند و مقالات چاپ شده توسط پژوهشگران ایرانی نشان میدهد كه كشور ایران در زمینه سلولهای بنیادی رشد بسیار خوبی در تولید علم داشته است.
درمان ضایعات غضروفی و استخوانی، درمان سوختگی قرنیه و درمان بیماران كبدی از جمله پروژههای مهم سلول درمانی است كه برخی از آنها چون درمان سوختگی قرنیه و ویتیلیگو به مرحله بالینی و ارائه خدمات درمانی رسیده است. باید اذعان داشت ایران در منطقه خاورمیانه در زمینه سلول درمانی هیچ رقیبی ندارد و اولین كشوری است كه خدمات درمانی را با استفاده از این فناوری ارائه میكند، ضمن آن كه در دنیا نیز از این حیثایران جزو 10كشور برتر قرار دارد.
سلولهای بنیادی به دلیل انعطافپذیری بالا، اهمیت زیادی در درمانهای سلولی پوست و مو دارند. محققین توانسته-اند از سلولهای فیبروبلاست، كراتینوسایت و ملانوسیت نیز جهت درمان بیماریهای پوست و مو بهره بگیرند. برای
مثال میتوان به موارد زیر اشاره كرد:
- استفاده از سلولهای بنیادی حاصل از بافت چربی و فیبروبلاست در درمان چین و چروك پوست
- استفاده از سلولهای فیبروبلاست و كراتینوسیت در درمان سوختگی
- استفاده از سلولهای ملانوسیت در درمان ویتیلیگو
- استفاده از سلولهای فیبروبلاست در درمان اسكار آكنه
- استفاده از سلولهای فیبروبلاست و كراتینوسایت در درمان اسكار لیشمانیوز
- و بسیاری موارد دیگر
مركز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی مصوب اسفند 1389میباشد و نهادی پژوهشی است و بنا دارد كه به عنوان
مركز نمونه پژوهشی و قطب علمی- آموزشی در راستای پیشرفتهای علمی كشور و انجام تحقیقات بنیادی و
كاربردی و ارائه آموزش و راهكارهای پیشگیری و درمانی در زمینههای مرتبط با بیماریهای پوست به خصوص
بیماریهای ناتوان كننده و لاعلاج پوست، سوختگیهای حاد و مزمن، زخمهای مزمن، زخمهای پای دیابتی و پتانسیل
كاربردی درمانی سلولهای بنیادی پوست و علوم مولكولی در درمان بیماریها در راستای حفظ و ارتقاء سلامت جامعه
پیشرو باشد.
محمدعلی نیلفروش زاده – ریاست مركز
اهداف
این مرکز تحقیقات با استفاده از فن¬آوری¬های پیشرفته و کارآمد به جامعه پزشکی پژوهشگران بیماران و مردم در سطح کشور، منطقه خاورمیانه و حوزه خلیج فارس از طریق گسترش مرزهای دانش و نهادینه کردن پژوهش در راستای ارتقاء سلامت جامعه،
ارتقا سطح دانش عمومی و تخصصی در زمینه¬های مرتبط،
استقرار و ارتقاء نظام مدیریتی متمرکز،
توسعه و تامین منابع مالی (داخلی- خارجی)،
ارتقاء جایگاه و اعتبار علمی مرکز،
استخراج سیستم ها با رویکرد پاسخگویی به نیازهای درمانی شناسایی شده،
ارائه طرحهای پژوهشی مرتبط جهت جوابگویی به نیازهای جدید درمانی در عرصه زندگی حفظ تقویت و هدایت، تسهیل و اجرای طرح های تحقیقاتی مرتبط ارائه خواهد شد.
حیطه تولید علم: کسب جایگاه نخست در منطقه خاورمیانه در حیطه سلول¬های بنیادی و بیماری¬های پوست بر اساس شاخصهای بین المللی و شاخص سازی برای سایر مراکز تحقیقاتی در پایان 5 سال اول از اهداف اولیه و مهم است و با راهبردهای کلی ذیل می¬توان بر آن دست یافت:
- ارتقای کمیت تولیدات علمی و پژوهشی
- ارتقاء کیفیت پژوهش
- ارتقای بهره¬وری پژوهشگران
- نهادینه سازی اخلاق در پژوهش مبتنی بر آموزه¬های اسلامی انسانی
- ترسیم نقشه استراتژیک پژوهش برای واحدهای تحقیقاتی
- تبیین اولویت¬های پژوهشی در عرصه سلول¬های بنیادی و کاربردی بر اساس چشم¬انداز و ماموریت مرکز
- تمرکز بر تحقیقات بنیادی و پایه در حیطه¬های مختلف
- ارتقاء کمی و کیفی فعالیت و توانمندسازی گروه¬های پژوهشی در طراحی، اجرا و انتشار نتایج پروژه¬های تحقیقاتی
- گسترش و تقویت همکاری¬های بین بخشی با شبکه¬ها و مراکز تحقیقاتی داخل و خارج از کشور و سایر سازمان¬ها
- نهادینه سازی توجه به دانش بومی و پژوهش¬های علمی در نشر نتایج پژوهش در عین رصد تولیدات علمی جهانی
- ارتقاء کمیت و کیفیت نشریات مرکز جهت نمایه شدن در پایگاههای معتبر علمی
- ارزشیابی ادواری عملکرد پژوهشکده
- اولویت¬بندی تحقیقات مربوط بر مبنای نیازسنجی
- توسعه بخش¬های زیر مجموعه مرکز پژوهشی پوست و سلول¬های بنیادی
- تعیین اثر بخشی آثار علمی در رشته¬های موضوعی
- پیش بینی امکان ثبت اختراعات و نیز ثبت مطالعات بالینی
- معرفی و حمایت از پرتالیف¬ترین و پراستنادترین مولفان و مقامات علمی در زمینه-های مرتبط
- جلب همکاری و تداوم آن با بخش صنعت در جهت تولید فرآوردههای بهداشتی و دارویی سنتی و مدرن به منظور کمک به نیازهای پژوهشی صنایع و تقویت بنیه مالی مرکز تحقیقات
ماموریت
تولید و گسترش مرزهای دانش و ارتقاء سلامت جامعه در حوزه فناوری سلول¬های بنیادی پوست و بیماری¬های ذیربط، به عنوان یک مرجع علمی تحقیقاتی و درمانی معتبر.
چشم انداز
ما بر آنیم تا با تدوین نقشه پژوهشی مفهومی مركز، در طی 5 سال آینده، با بسترسازی و طراحی مطالعات و پژوهش¬های مرتبط بتوانیم نقطه تلاقی آموزش¬های غربی و اسلامی باشیم و با تحقق این مهم بتوانیم با گشودن درهای علمی به روی دانشمندان در مراکز علمی کشورهای منطقه بدوب استفاده از محققین خارجی و جوامع غربی بپردازیم و پیشرو در سطح علمی، منطقه¬ای و الگویی در سطح بین¬المللی باشیم.